Over de grens heen verkopen (Deel I)
Stel je verkoopt goederen aan een koper die, laten we zeggen, in Italië is gevestigd. De Italiaanse koper klaagt dat de goederen niet in orde zijn en weigert vervolgens de (hele) koopprijs te voldoen. Jij bent het daar niet mee eens en vindt dat de koopprijs gewoon netjes betaald moet worden. Enige e-mails verder is duidelijk dat alleen een rechter de koper zo ver zal krijgen dat hij zal betalen. Anders dan bij verkoop aan een Nederlandse partij, lopen we nu tegen de vraag aan of je wel naar de Nederlandse rechter kunt of dat je helaas naar de Italiaanse rechter moet.

Je geld moet je bij de rechter in het buitenland halen
De EU heeft de vraag welke rechter bevoegd is tussen de lidstaten geregeld in een verordening (de Brussel Ibis-verordening). Deze verordening doet eigenlijk twee heel belangrijke dingen. In de eerste plaats regelt de verordening de bevoegdheid van rechters in burgerlijke en handelszaken, zoals contracten. In de tweede plaats bepaalt de verordening dat een beslissing van een rechter in een lidstaat ook in alle andere lidstaten wordt erkend en ten uitvoer kan worden gelegd. Met andere woorden, een vonnis uitgesproken door een rechter in Italië, werkt ook in Nederland. Dat geeft nog eens aan hoe belangrijk het is dat je daar bij het sluiten van een overeenkomst goed over nadenkt, zodat je niet onnodig veel tijd, geld en moeite kwijt als er een geschil ontstaat.
Als hoofdregel geldt dat de rechters van de lidstaat waar de partij is gevestigd die gedagvaard wordt (de verweerder), bevoegd zijn. In ons geval van een Nederlandse verkoper die de koopprijs wil vorderen van zijn in Italië gevestigde koper betekent dat dus dat je naar Italië moet. En dat is lang niet altijd een fijn vooruitzicht.
Levering van de goederen
De hoofdregel is op zich niet oneerlijk: het voorkomt dat je out of the blue voor een buitenlandse rechter wordt gedaagd. En ook al zou die vordering pure onzin zijn, dat buitenlandse vonnis zou ook in Nederland werken. Soms zijn er echter goede redenen om naast de rechter van de verweerder, onze Italiaanse koper, naar een andere rechter te kunnen. Dat kan zijn om een zwakkere partij te beschermen, zoals bij consumenten of werknemers, maar daar hebben we het in een latere blog nog verder over.
Gaat de ruzie over een koopovereenkomst tussen twee commerciële partijen, dan is ook de rechter van de plaats van levering bevoegd. Deze rechter zit immers dicht bij wat er feitelijk is gebeurd. Nu kunnen juristen heel makkelijk van mening verschillen over wat nu eigenlijk bedoeld wordt met de plaats van levering. Tenzij partijen een plaats hebben afgesproken, is dat volgens het Hof van Justitie de plaats waar de goederen fysiek aan de koper worden overhandigd.
Heeft onze Nederlandse verkoper geen duidelijk plaats van levering afgesproken, dan zal de bedoelde levering plaatsvinden in Italië. Opnieuw dus naar de Italiaanse rechter. Helaas.

Zelf kiezen voor een bevoegde rechter?
Kun je dan zorgen dat als je goederen verkoopt aan kopers in een andere lidstaat, je toch naar een Nederlandse rechter kunt? En omgekeerd, dat als je koper ontevreden is, hij naar een Nederlandse rechter moet? Jazeker! Dat kan inderdaad maar dan moet je dat wel goed regelen. Partijen kunnen met elkaar afspreken dat een bepaalde rechter bevoegd is, een zogenaamde forumkeuze. Dat is feitelijk een kleine, afzonderlijke overeenkomst die je aangaat maar staat vaak als bepaling opgenomen in de algemene voorwaarden. Maar daar gelden wel strikte eisen voor.
De forumkeuze is in de praktijk heel gebruikelijk en heel belangrijk. Er is veel over te zeggen en zal dan ook regelmatig terugkeren in latere blog posts.
Bij twijfel of je een forumkeuze nodig hebt of dat je forumkeuze in je AV geldig is, helpen we je graag. Ook als een forumkeuze tegen je wordt ingeroepen door je wederpartij, denken we graag met je mee.